Polimeri i smole

 

Krajem 70-tih, uporedo sa globalnim trendovima propulzivnog razvoja industrije polimera, i u Srbiji takođe započinje izgradnja nekoliko kapaciteta za proizvodnju termopalsta i sintetičkih smola koji su po dimenzijama bili značajni i na evropskom nivou. Ova proizvodna postrojenja su locirana u okviru petrohemijskog kompleksa PETROHEMIJA u Pančevu (54.000 t/g PENG-a, 64.000 t/g PEVG-a i 34.000 t/g PVC-a), te u okviru kompanija HIPOL u Odžacima (36.000 t/g PP-a) i ZORKA-POLIPLAST u Šapcu (30.000 t/g PVC-a).

Početkom 80-tih je pušteno u rad postrojenje za proizvodnju 40.000 t/g stiren-butadienskog sintetičkog kaučuka (SBR) u fabrici FSK, lociranoj u Elemiru blizu Zrenjanina – ova fabrika je 1991.g. ušla u sastav PETROHEMIJE.

Kompanija PETROHEMIJA je veliki izvoznik polioletilena i SBR-a. Tokom 2004.g. je ovaj veliki petrohemijski proizvođač podigao svoj tehnološki kapacitet za proizvodnju PEVG-a na 90.000 t/g. Srednjeročni razvojni program PETROHEMIJE obuhvata izgradnju postrojenja za proizvodnju 180.000 t/g polipropilena (PP), homopolimra i kopolimera.

Obe domaće fabrike PVC-a su danas van funkcije, a fabrika u Šapcu je u ponudi za prodaju na bazi tekućeg programa restrukturiranja.

Kompanija PKS-LATEX u Čačku ima pogon za proizvodnju stiren-butadien-akrilonitril lateksa kapaciteta 9.000 t/g. Ovaj proizvodni kapacitet, međutim, radi sa dosta niskim stepenom iskorišćenja.

Proizvodnja značajnijih polimera i sintetičkih smola

 

Postrojenja za proizvodnju sintetičkih smola (alkidnih, poliesterskih, fenolnih, karbamidnih, melaminskih, akrilnih) postoje na lokacijama u Beogradu, Čačku, Priboju, Novom Sadu, Šidu i Pirotu. Većina ovih postrojenja egzistira u okviru većih firmi za proizvodnju boja i lakova.

Proizvodnja poliuretanskih (PU) pena je razvijena u okviru preduzeća PRVA ISKRA HOLDING u Bariču.

Postrojenja za proizvodnju celuloznih veštačkih materija (NC, CMC i celofan) su izgrađena u okviru fabrika MILAN BLAGOJEVIĆ-HEMIJA iz Lučana i VISKOZA iz Loznice.

Kompanija MILAN BLAGOJEVIĆ-HEMIJA je krajem XX veka raspolagala kapacitetima za proizvodnju oko 7.750 t/g natrijum-karboksimetilceluloze (CMC), proizvoda sa širokim spektrom industrijskih primena u funkciji pomoćnog agensa i robe veoma tražene na eksportnom tržištu. Tokom NATO bombardovanja jedna od dve postojeće linije za proizvodnju CMC-a potpuno uništena, a druga ozbiljno oštećena. Oštećena proizvodna linija je u međuvremenu sanirana i danas ima tehnološko-tehničku mogućnost isporuke oko 3.500 t/g CMC-a.

Pogon za proizvodnju celofana u Loznici je definitivno zatvoren početkom 90-tih godina prošlog veka, ubrzo nakon što je kompanija VISKOZA na istoj lokaciji pustila u rad liniju za proizvodnju 3.700 t/g BOPP filma. BOPP ili biaksijalno orjentisani polipropilenski film je plastični film koji propulzivno supstituiše celofan na svetskom tržištu.

Proizvodnja hemijskih derivate celuloze

 

Nakon dezintegracije prethodne Jugoslavije i drastične redukcije obima domaće tražnje, ovaj proizvodni sektor je postao izrazitije izvozno orjentisan. Međutim, u aktuelnim nepovoljnim uslovima ekonomskog okruženja je investicioni razvoj u ovom inače dinamičnom proizvodnom sektoru skoro sasvim zaustavljen. Proizvođači polimera i smola čak imaju mnogo problema i sa obezbeđenjem obrtnog kapitala neophodnog za nesmetano funkcionisanje postojećih proizvodnih postrojenja.